γλώσσα των μάγια

Πολιτισμός

2022

Εξηγούμε τι είναι η γλώσσα των Μάγια, την ιστορία και τα χαρακτηριστικά της. Επίσης, παραδείγματα λέξεων, ποιημάτων και γρίφων των Μάγια.

Η γλώσσα των Μάγια ομιλείται από περισσότερους από 800.000 ανθρώπους στο Μεξικό, το Μπελίζ και τη Γουατεμάλα.

Τι είναι η γλώσσα των Μάγια;

Η γλώσσα των Μάγια του Γιουκατέκ ονομάζεται συνήθως γλώσσα των Μάγια ή γλώσσα των Μάγια, δηλαδή η μητρική γλώσσα της χερσονήσου Γιουκατάν, στο νότιο Μεξικό (πολιτεία Γιουκατάν, Κουιντάνα Ρου και Καμπέτσε). Ανήκει στο σωζόμενο σώμα των γλωσσών των Μάγια (ομιλείται στη Μπελίζ, τη Γουατεμάλα και το νοτιοανατολικό Μεξικό), την κύρια μεσοαμερικανική γλωσσική οικογένεια.

Στο Μεξικό, η γλώσσα των Μάγια είναι η δεύτερη γλώσσα των ιθαγενών με τον μεγαλύτερο αριθμό ομιλητών μετά το Nahuatl. Σήμερα ομιλείται από περισσότερους από 800.000 πρόσωπα στην εθνική επικράτεια, μαζί με περίπου 5.000 στο Μπελίζ και 700 στη Γουατεμάλα.

Επιπλέον, σύμφωνα με την κυβέρνηση της τελευταίας χώρας, 25 γλώσσες ομιλούνται στην επικράτειά της, εκ των οποίων οι 22 χαρακτηρίζονται ως γλώσσες των Μάγια (με κοινό κορμό στη Γιουκατέκ των Μάγια).

Σε αυτές τις περιοχές η γλώσσα των Μάγια χρησιμοποιείται ευρέως, τόσο για διδασκαλία σχολείο, οικιακή ζωή και τοπικές οικονομικές συναλλαγές. Έχει αναγνωριστεί από το 2003 ως μία από τις εθνικές γλώσσες του Μεξικανικού Κράτους.

Ιστορία της γλώσσας των Μάγια

Όλες οι γλώσσες των Μάγια είναι απόγονοι μιας γλώσσας Πρωτο-Μάγια που χρονολογείται πριν από περίπου 5.000 χρόνια. Προέκυψε στη Μεσοαμερικανική περιοχή και διαφοροποιήθηκε πολύ γρήγορα σε ένα σύνολο γλωσσών των Μάγια, μια οικογένεια γλωσσών που εμφανίζουν τεράστιες ομοιότητες. Μερικά από αυτά γράφτηκαν, στην προκολομβιανή Αμερική, με χρήση γλυφών.

Η γραφή ήταν κοινή κατά την κλασική περίοδο του πολιτισμού των Μάγια (περίπου 250-900 μ.Χ.), και πολλοί από τους κώδικες του σε φλοιό χαρτί έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα. Μαζί με τους πλούσιους βιβλιογραφία Οι αποικιακές Μάγια του δέκατου έκτου, δέκατου έβδομου και δέκατου όγδοου αιώνα, αποτελούν πολύ σημαντικά έγγραφα για την κατανόηση του Μεσοαμερική πριν από την άφιξη των Ισπανών.

Χάρη σε αυτό, η οικογένεια γλωσσών των Μάγια είναι μια από τις πιο τεκμηριωμένες και γνωστές από όλες Αμερική. Καλύπτουν 22 επίσημες γλώσσες στη Γουατεμάλα και 8 στο Μεξικό, με το Yucatec Mayan να είναι μόνο μία από αυτές.

Χαρακτηριστικά της γλώσσας των Μάγια

Γενικά, η γλώσσα των Μάγια είναι μια συνθετική και λιτή γλώσσα, που βασίζεται σε μονοσύλλαβα μορφώματα. Αν και αποθηκεύει φωνήεντα, δεν παράγει μακριές συμφωνικές χορδές ή ομαδοποιήσεις φωνηέντων. Δεν υπάρχουν άρθρα, ούτε φύλο, ούτε τρόπος απαρέμφατο.

Πολλά από τα ρήματα του λειτουργούν και ως ουσιαστικά και χρησιμοποιεί απόστροφο για να διαχωρίζει επαναλαμβανόμενα γράμματα. Ολόκληρη η γλώσσα μπορεί να γραφτεί σήμερα με λατινικούς χαρακτήρες.

Φωνητικά, το Yucatec Maya αφθονεί ήχους κωφά σύμφωνα, καθώς και γλωττιδωμένα σύμφωνα (που προφέρονται στο τέλος του λαιμού). Έχει πέντε φωνήεντα, όπως τα ισπανικά, τα οποία μπορεί να είναι μακριά, και επίσης δύο φωνήεντα με γλωττίδα. Έχει επίσης δύο τόνους, ο ένας υψηλός και ο άλλος χαμηλός και η προφορά του είναι συνήθως γρήγορη και πολύπλοκη.

Λέξεις της γλώσσας των Μάγια

Εδώ είναι ένα σύντομο δείγμα λέξεων στα Μάγια:

  • Janal: Φαγητό.
  • Naj: Σπίτι.
  • Aj: Κύριε.
  • Xiix: Ξεκούραση, υπόλειμμα.
  • T’eel: Κόκορας.
  • Ma'ax: Πίθηκος.
  • Καπίλες: Νυχτερίδα.
  • Miis: Κατ.
  • Χα: Νερό.
  • Peech: Τικ.
  • Baaxal: Παιχνίδι, αστείο.
  • Nojoch: Τέλεια.
  • Maalix: Συνηθισμένο, κοινό.
  • Tuunich: Πέτρα.
  • Puuch ’: Σπάσε ή σκουός.
  • Pan ch’eel: Toucan.
  • Am: Αράχνη.
  • In’kel: έντομο.
  • Tsíimim: Άλογο.

Ποιήματα στη γλώσσα των Μάγια

Και εδώ είναι μερικά ποιήματα στα Μάγια με τη μετάφρασή του στα Ισπανικά:

Προς Yaamaj

Ανακατέψτε το máak ku yuk'ul tin luuch,

ανακατεύουμε το máak ku jupik και το k’ab ichil στο πράσο

ανακατεύω máak ku janal tin laak.

A yámae júntuul tzayam kóil peek ’ch’apachtán tumen maako’ob.

Najil naj ku paatal yéetel u xtakche’il jool naj.

Το λαάκαλ μάακ γιόγελ τζόκ ου τσίκεν α γιααμάζ.

Η αγάπη σου

Δεν πίνει κανείς από την καντίνα μου

κανείς δεν γλιστράει το χέρι του στο καλάθι με το ψωμί μου,

κανείς δεν τρώει από το πιάτο μου.

Ο έρωτάς σας είναι ένα λυσσασμένο σκυλί που το διώχνουν όλοι οι άλλοι.

Σε κάθε σπίτι, οι πόρτες είναι κλειστές για σένα.

Και ο κόσμος ξέρει ότι η αγάπη σου με δάγκωσε.

Bin in tzuutz a chi

Bin in tz’uutz ’a chi

Tut yam x Cohl

X ciichpam zac

Και ένα και ένα α ου αχαλ

θα φιλήσω το στόμα σου

θα φιλήσω το στόμα σου

ανάμεσα στα φυτά καλαμποκιού,

αστραφτερή ομορφιά,

πρέπει να βιαστείς.

Γρίφοι στη γλώσσα των Μάγια

Τέλος, μερικά αινίγματα στα Μάγια με την αντίστοιχη ισπανική τους μετάφραση:

Ερώτηση: Ch ’ujuk in k’aaba’. Kin ch’ujulkinsik u kuxtal le maako’obo

Απάντηση: Kaab.

Μετάφραση: Γλυκό είναι το όνομά μου. Και γλυκαίνω τη ζωή του ανθρώπου (Μέλι).

Ερώτηση: Τίλα νι, τάλαν, σάγια νι Σαγιάν, πουρίνι, πουρίν.

Απάντηση: oochel.

Μετάφραση: Κάθομαι, κάθομαι, στέκομαι, στέκομαι. (Η σκιά).

Ερώτηση: Wa na’at na’ateche ‘na’at le na’ata’: Na’aj ku na’akal, wi’ij ku lúubul.

Απάντηση: Bóolador wa ka’anal waak ’.

Μετάφραση: Μαντέψτε μαντεύοντας Full belly flying. Πεινασμένος κατεβαίνει σφυρίζοντας. (Η ρουκέτα ή η κροτίδα).

!-- GDPR -->